Kamieniołom pod Ciosową Górą to jedno z tych miejsc, które nagle zaskakują Cię swoją obecnością na szlaku. Wysoka, czerwona ściana skalna wyraźnie nad Tobą góruje i skłania do zadania sobie pytań: kiedy to powstało i dlaczego skały są czerwone?
Gdzie znajduje się kamieniołom pod Ciosową Górą?
Aby zobaczyć kamieniołom, musisz udać się do województwa świętokrzyskiego, a dokładniej w okolice wsi Ciosowa. To tutaj możesz zostawić samochód i ruszyć w górę jedną ze ścieżek. Jako punkt startowy możesz obrać sobie także wieś Porzecze i stamtąd udać się na Ciosową czerwonym szlakiem turystycznym, czyli tzw. Głównym Szlakiem Świętokrzyskim. Wzniesienie nie jest duże, bo jego wysokość to 365 m n.p.m.
Jak powstał kamieniołom pod Ciosową Górą?
Ściana kamieniołomu ma około 20 metrów wysokości i 70 metrów długości. Jest to teren dawnego kamieniołomu Ciosowa.
Początki eksploatacji tutejszego kamienia miały miejsce już w średniowieczu. Najpierw teren należał do królewszczyny, ale potem przeszedł w ręce prywatne. Piaskowiec wywożono stąd aż do II wojny światowej. Do wydobycia powrócono na chwilę po zakończeniu wojny, ale już w 1975 roku postanowiono o zamknięciu kamieniołomu na stałe.
Obecnie dawne wyrobisko jest chronione jako pomnik przyrody nieożywionej.
Dlaczego Kamieniołom pod Ciosową Górą jest czerwony?
Skała wydobywana w kamieniołomie to tzw. piaskowiec tumliński. Powstał on we wczesnym triasie, czyli około 250 milionów lat temu. Panował wtedy gorący i suchy klimat zwrotnikowy kontynentalny, który sprzyjał utlenianiu się żelaza.
Za powstanie tutejszych skał odpowiadają procesy eoliczne, czyli przesypywanie piasku z wydm, które kiedyś się tutaj znajdowały. Taki piaskowiec jest cenniejszy przemysłowo niż piaskowiec powstający w wyniku działalności wody. Czerwoną barwę piaskowiec tumliński zawdzięcza różnym tlenkom żelaza m.in. hematytowi, czy goethytowi.
Dzięki swojej czerwonawej barwie i specyficznemu warstwowaniu jest bardzo pożądanym surowcem. Piaskowiec tumliński świetnie się łupie i nie ma tendencji do rozwarstwiania się, dzięki czemu można stworzyć z niego niemal dowolne kształty. A powierzchnia łupana często jest na tyle gładka, że dodatkowa obróbka może być ograniczona do minimum.
Gdzie wykorzystuje się piaskowiec tumliński?
Przede wszystkim w budownictwie, zarówno jako materiał budulcowy, jak i ozdobny. Zwiedzając województwo świętokrzyskie można znaleźć go w wielu miejscach:
- Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach
- Bazylika katedralna w Kielcach
- Klasztor na Karczówce
- Kościół w Tumlinie
- Elewacje budynków mieszkalno-handlowych w Kielcach przy ulicach Wesołej i Leonarda
Piaskowiec tumliński jest też bardzo często wykorzystywany przez lokalnych mieszkańców do ozdoby elewacji prywatnych domów, budowy kapliczek, czy tablic pamiątkowych.
Skałę tę znajdziemy również poza województwem świętokrzyskim na przykład na elewacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie, czy na posadzce w Bazylice Franciszkańskiej w Krakowie.
To kolejny wpis z cyklu Geociekawostka.
A jeśli chcesz zobaczyć kamieniołom na żywo, zapraszamy do przejścia razem z nami Głównego Szlaku Świętokrzyskiego! Kolejne etapy już 15 czerwca i 20 lipca 🙂
Podobał Ci się ten wpis? Polub mnie na Facebooku albo zapisz się do Newslettera, aby nie przegapić kolejnych artykułów 🙂
